فناوری و انواع آن چیست
تعریف، انواع و کاربردهای فناوری که نمیدانستید
فناوری یا تکنولوژی جزء لاینفک زندگی روزمرهی انسانها در تمام نقاط کره زمین است. در تمام بخش های زندگیمان از فناوری استفاده میکنیم، برای تمام بخشهای کسب و کارمان به فناوری نیاز داریم و کلا زندگیمان پیوند عمیقی با فناوری خورده است. در این مقاله بسیار کامل و جامع با تدسا همراه باشید تا تعریف فناوری ، انواع فناوری و کاربردهای فناوری در زندگی و کسب و کار را بشناسید.
۱. تعریف فناوری
فناوری چیست؟
فناوری بدنهای از دانش است که در خدمت خلق ابزار، پردازش امور، و استخراج مواد به کار میرود. مفهوم اصطلاح “فناوری” بسیار گسترده است و هر فرد دارای درک شخصی از معنی فناوری است. از فناوری برای انجام وظایفی گوناگون در زندگی روزمرهمان استفاده میکنیم، به طور خلاصه؛ میتوانیم فناوری را در قالب محصولات، فرایندها، یا سازمانها توصیف نماییم. از فناوری برای گسترش تواناییهایمان استفاده میکنیم، و همین مسئله باعث میشود آدمها به مهمترین بخش از سامانهی فناورانه تبدیل شوند.
همچنین فناوری به عنوان کاربرد علم برای حل یک مشکل تلقی میشود. ولی لازم است بدانید فناوری و علم موضوعاتی مختلف هستند که برای انجام وظیفهای خاص یا حل مشکلی ویژه دست به دست هم میدهند.
فناوری را تقریبا در تمام کارهای زندگیمان به کار میبریم؛ از فناوری در کار استفاده میکنیم؛ از آن برای استخراج مواد استفاده میکنیم؛ از فناوری برای برقراری ارتباط، حمل و نقل، یادگیری، تولید، خلق مصنوعات، امنیت دادهها، رشد کسب و کارها و بسیاری دیگر استفاده میکنیم. فناوری دانش انسانی است که شامل ابزارها، مواد، و سامانهها میشود. کاربرد فناوری به ایجاد مصنوعات و محصولات منتج میشود. چنانچه تکنولوژی به خوبی به کار گرفته شود، میتواند برای انسانها دارای مزیت باشد، ولی اگر به صورت نادرست به کار رود، میتواند به موجودات بشری آسیب وارد نماید.
بسیاری از کسب و کارها از فناوری استفاده میکنند تا در صف رقابت باقی بمانند، آنها با استفاده از فناوری محصولات و خدمات جدید خلق میکنند؛
همچنین همین کسب و کارها از فناوری استفاده میکنند تا آن محصولات و خدمات را به موقع به دست مشتریانشان برسانند. شرکتهای تولید کنندهی گوشی همراه نظیر اپل و سامسونگ نمونههایی خوب هستند، این دو شرکت الکترونیکی برای خلق گوشیهای هوشمند جدید و دیگر دستگاههای الکترونیکی و برای ماندن در رقابت از بالاترین سطح فناوری استفاده میکنند. این لبهی رقابتی از طریق به کار گیری فناوری پیشرفته حاصل میشود.
اجازه دهید به نمونهای ساده دربارهی چگونگی استفادهی آدمها از فناوری در زندگی روزمره اشاره کنیم،
تصویر (۱) زیر را مشاهده نمایید:
۲. پیشرفت فناوری
فناوری پویا است؛ دائما به بهبود و اصلاح ادامه میدهد؛ زیرا نیازها و درخواستهایمان از فناوری دائما در حال تغییر هستند. از عصر صنعت (انقلاب صنعتی) به عصر اطلاعات منتقل شدهایم. در طول عصر صنعت، شرکتهایی با مجموع سرمایهی زیاد دارای نیرویی بالقوه برای به کار گیری ابزار فناورانهی گرانقیمت بودند تا به مزیت رقابتی دست یابند؛ کسب و کارهای کوچک در این زمینه دارای نیروی بالقوهی کمتر بودند زیرا آنها توانایی مالی خرید ابزارهای فناورانهی تولیدی یا پردازندهی گرانقیمت را نداشتند. ولی پیشرفت در زمینهی فناوری محیط اقتصادی جدیدی خلق نمود که وابسته به اطلاعات بود و به همین دلیل این عصر را “عصر اطلاعات” مینامیم؛ عصر اطلاعات محیط کاری متفاوتی را فراهم نمود و این مسئله به کسب و کارهای کوچک کمک کرد در بازارهای به شدت رقابتی بتوانند به جایگاهی برسند.
تصویر (۲) زیر را مشاهده نمایید؛
۳. انواع و نمونههای فناوری
برای انجام وظایف گوناگون از فناوری استفاده میکنیم، بنابراین تکنولوژی در انواع مختلف به وجود میآید؛ در ادامه، برخی انواع مختلف فناوری را که در زندگی روزمره از آنها استفاده میکنیم فهرست کردهایم، و برای هر نوع فناوری یک نمونهی مخصوص برای آن فناوری ذکر نمودهایم.
الف. فناوری ارتباطات:
سامانهای است که برای انتقال اطلاعات یا دادهها از مکانی به مکان دیگر یا فردی به فرد دیگر از ابزارهای فنی استفاده میکند. ارتباطات برای مقاصد بسیاری استفاده میشود؛ از آن برای انتقال ایدهها، مبادلهی اطلاعات و بیان هیجانها استفاده میشود. انسانها برای برقراری تماس با دوستان و خانواده از ابزارهای فناوری اطلاعات نظیر گوشیها، رایانهها، رایانامهها (ایمیلها)، دورنگار (فکس)، و ابزارهای پیام رسان متنی استفاده میکنند، آنگاه، کسب و کارها نیز از ابزارهای فناوری اطلاعات برای تسهیل در گردش اطلاعات در محل کار، کمک به تصمیمگیری، بر طرف کردن نیازها و درخواستهای مشتریان، ترویج خدمات یا محصولات جدید به مصرفکنندههای مورد هدف و بسیاری دیگر استفاده میکنند.
نمونهای از فناوری ارتباطات:
ارائهگر کودوس (KUDOS) برای انجام ارائه از طریق آیفون
اجازه دهید آیفونتان کنترل ارائهی پاورپوینتهایتان را به دست گیرد. این ارائهگر کودوس از متصلکنندهی صوتی برای برقراری ارتباط استفاده میکند. بنابراین، با استفاده از فناوری کودوس (KUDOS) در آیفونتان میتوانید نحوهی انجام ارائهی پاورپوینتهایتان را بهبود ببخشید.
ب. فناوری ساخت و ساز:
مطالعهی روشها و تجهیزاتی پیشرفته که میتوانند برای ساخت انواع سازهها استفاده شوند. در فرایند ساخت و ساز دو نوع سازه ساخته میشود؛ که شامل ساختمانها و سازههای مهندسی عظیم هستند. در ساخت و ساز از اقدامات فناورانهی گوناگون برای بنا کردن سازه در موقعیت معین استفاده میشود. امروزه، استفاده از ابزارهای فناورانهی ساخت و ساز نظیر تراکتورهای سنگین برای آمادهسازی زمین به منظور انجام کارهای ساخت و ساز، نرمافزار طراحی رایانهای برای خلق طرحهای سازهها در رایانه و با قالب سه بعدی، و استفاده از فناوریهای ساخت و ساز گوناگون برای پوشش سازهها و نصب امکانات رفاهی در پیشرفت ساختمانهای مسکونی و همچنین ساختمانهای تجاری به انسان کمک کرده است.
نمونهای از فناوری ساخت و ساز:
تعمیر و بازسازی شده در کارخانهی استنلی بوستیچ
این دستگاه به طور همزمان به عنوان کمپرسور هوا و میخکوب عمل میکند.
پ. فناوری کمکی:
نوعی از فناوری است که توسط آدمهایی استفاده میشود که دچار ناتوانیهای جسمی هستند؛ این تکنولوژی برای انجام وظایفی خاص استفاده میشود که انجام آنها برای این قبیل افراد سخت یا غیرممکن به نظر میرسد. اصطلاح “کمکی” یعنی یاری دادن یا فراهم کردن یک دست اضافی است. از فناوری کمکی در مدرسههای مخصوص کودکان اوتیسم، برای کمک به این دانشآموزان استفاده میشود؛ همچنین این فناوری برای کمک به آدمهایی که دچار ناتوانیهای حرکتی هستند به کار میرود؛ نرمافزارهای بازشناسی گفتار به آدمهایی که نمیتوانند برای استفاده از رایانه با صفحه کلید تایپ کنند کمک مینمایند و غیره و غیره. به کمک پیشرفتهای فناوری، اکنون از فناوریهای کمکی گوناگون برخوردار هستیم که در انجام هر کاری که ممکن است دشوار به نظر برسد به ما کمک میکنند.
نمونهی فناوری کمکی:
صندلی چرخدار آف رود
این صندلی چرخدار آف رود میتواند به آدمهایی که دچار ناتوانی حرکتی هستند به راحتی کمک کند.
ث. فناوری پزشکی:
نوعی تکنولوژی است که برای بهبود و افزایش طول زندگی انسان استفاده میشود. فناوری پزشکی درد و آسیب بیماران را کاهش میدهد. کشورهای توسعه یافته از فناوری پزشکی در سامانههای مراقبتهای بهداشتی بهره میگیرند، و همین مسئله به خوبی توجیح میکند چرا طول عمر آدمها در کشورهای توسعهیافته بیشتر از کشورهای در حال توسعه است. فناوری پزشکی برای تشخیص عفونتها، درمان بیماریها و انجام پژوهشهایی دربارهی بیماریهای گریبانگیر انسان استفاده میشود.
نمونهی فناوری پزشکی:
وسیلهی آزمایش بر بالین بیمار (آزمایشهای نقطه مراقبت) TAP 20™ – SeventhSense
این وسیله میتواند در گرفتن خون از بیماران (بدون قابلیت تشخیص بیماری) به پزشکان کمک کند. این وسیله دارای فوایدی بسیار است، از جمله:
الف. هیچ دردی به همراه ندارد.
ب. تا هنگام استفاده از نمونهی خون برای انجام آزمایش میتواند از آن نگهداری کند.
ج. فناوری اطلاعات:
فناوری اطلاعات مجموعهای از ابزارهای سختافزاری و نرمافزاری است که برای ذخیرهی اطلاعات استفاده میشود. ابزارهای فناوری اطلاعات به فراهم کردن اطلاعات مناسب برای آدمهای مناسب در زمانهای مناسب کمک میکند. دانشورزان در سازمانها برای تکمیل وظایف گوناگون از فناوری اطلاعات استفاده میکنند؛ و این وظایف شامل انتقال اطلاعات برای تسهیل تصمیمگیری در سازمان، بهبود خدمات مشتری و بسیاری موارد دیگر میشوند. در این عصر اطلاعات، مدیریت سامانههای اطلاعاتی برای اطمینان از دقت و کارایی امور بسیار حائز اهمیت است. موسسات مالی بزرگ نظیر بانکها از فناوری اطلاعات برای انجام تمام عملیات مربوط کسب و کارها و همچنین ارائهی خدمات به مشتریان استفاده میکنند.
نمونههایی از ابزارهای فناوری اطلاعات:
انتقال دهنده (ترانسپورتر)
این ابزار فناورانهی مبتنی بر IT (فناوری اطلاعات) قادرتان میسازد فایلهایتان را به اشتراک بگذارید، به آنها دسترسی پیدا کنید، و از آنها محافظت نمایید. استفاده از ترانسپورتر راهی برای ذخیرهی اطلاعات به صورت آنلاین (برخط) و خارج از رایانش ابری است که از به اشتراک گذاری فایلهای ارزشمند شخصی پشتیبانی میکند. این دستگاه، برخلاف امکانات ذخیرهسازی ابری (cloud) نظیر Dropbox.com و Box.com، کاملا شخصی است و به شما امکان میدهد فایلهایتان را از دور ذخیرهسازی کنید و آنها را با شرکا یا کارمندانتان به اشتراک بگذارید.
برای استفاده از این دستگاه از راه دور، باید یک حساب آنلاین (برخط) رایگان بسازید، اسناد مشترک (shared documents) ایجاد کنید، و برخی کارهای دیگر را انجام دهید؛ تنها تفاوت این دستگاه با Dropbox.com این است که در این روش فایلها روی همین دستگاه ذخیره میشوند؛ یعنی اینکه با استفاده از این روش کل خدمات ابری (cloud service) را یکجا به دفتر یا خانهتان میآورید.
چ. فناوری سرگرمی:
فناوری سرگرمی فرایند استفاده از اجزای فناوری گوناگون برای خلق تجربههای سرگرمکننده است. از آنجا که مبحث سرگرمی بسیار گسترده است، هر فرد به شیوهی خودش سرگرم میشود. از تکنولوژی برای ساخت سالنهای نمایش، خلق بازیهای رایانهای، توسعهی سامانههای موسیقی و بسیاری موارد دیگر استفاده میشود. فناوری سرگرمی شامل چیزهایی نظیر تصویر، صوت، خودکارسازی (اتوماسیون)، پویانمایی (انیمیشن)، ساخت انواع سنهای نمایش و موسیقی، شبیهسازیهای رایانهای، محیطهای تعاملی و بسیاری موارد دیگر میشود.
نمونهی فناوری سرگرمی:
گیتار gTar
اگر همیشه دلتان میخواست گیتار بنوازید ولی همواره این کار برایتان دشوار بوده است، میتوانید این گیتار مهندسی شده را انتخاب کنید. gTar را همه میتوانند بنوازند؛ این گیتار الکتریکی که به همراه برنامهی رایگان gTar عرضه شده است دارای آهنگهای آزمایشی است که میتوانید به سرعت آنها را بنوازید.
ح. فناوری کسب و کار:
نوعی تکنولوژی که از ابزارهای سختافزاری و برنامههای نرمافزاری گوناگون تشکیل شده است و برای ادارهی کسب و کار و ارتقای عملیات کسب و کاری گوناگون استفاده میشود. بسیاری از کسب و کارها برای رشد کردن و گسترش یافتن از تکنولوژی استفاده میکنند. کسب و کارهای کوچک همواره از فناوری در خلق راههای جدید برای رقابت با شرکتهای بزرگ و با سابقه استفاده میکنند. برخی فناوریهای کسب و کاری میتوانند یک شرکت کوچک را تا حدودی مانند یک شرکت بزرگ جلوه دهند و این عامل میتواند به کسب و کارهای کوچک کمک نماید در بازار رقابتی برای خود جایگاهی بیابند.
نمونهی فناوری کسب و کار:
چاپگر سه بعدی – ساخت شرکت فرملبز (formlabs)
این چاپگر سه بعدی مقرون به صرفه میتواند در خلق اجسام سه بعدی پیشرفته به طراحان کمک کند. این چاپگر دارای طراحی و اندازهای مناسب است؛ از این رو، به خوبی میتواند روی میز دفترتان جای بگیرد. با این چاپگر سه بعدی میتوانید تا هر قدر میخواهید مدلهای سه بعدی چاپ کنید. برای درست کردن پایههای نگهدارندهی ظریف و جدا شدنی از سازهها از نرمافزار آن استفاده کنید.
خ. فناوری آموزشی:
نوعی فناوری که با خلق و مدیریت منابع و فرایندهای فناورانهی گوناگون به دنبال بهبود عملکرد است. فناوری آموزش، رشتهای دانشگاهی است که افراد را برای کسب دانش و درکی عمیقتر آماده میسازد؛ به آنها کمک میکند، یاد بگیرند چگونه از طریق پژوهش، طراحی، ارزشیابی، و به کار گیری نتایج آنها برای مشکلات راهحل بیابند. تکنولوژی آموزشی به بهبود نحوهی یادگیریمان کمک میکند؛ برخی مزایای تکنولوژی آموزشی عبارت هستند از:
الف. انگیزه دادن به دانشآموزان و ترغیب افراد به یادگیری
ب. آسان کردن دسترسی افراد به مواد آموزشی
پ. کمک به دانشآموزان برای یادگیری موضوعات و زبانهای جدید از راه بازیوار سازی درسها
نمونهی فناوری آموزشی:
تصحیح امتحان Markup
معلمان میتوانند از این برنامه برای برگزاری امتحان و تصحیح آن بدون استفاده از کاغذ در آیپد بهرهمند شوند. چنانچه میخواهید کلاس آموزشی بدون کاغذ داشته باشید و اگر نیز همهی دانشآموزانتان نیز به آیپد دسترسی دارند، آنگاه این فناوری برای استفادهی شما و دانشآموزانتان بسیار مفید خواهید بود. نرمافزار Markup نحوهی امتحان گرفتن و تصحیح آن را برای معلمان به طور کامل تغییر داده است؛ دانشآموزان میتوانند برگههای امتحانی الکترونیکیشان را به شیوهی الکترونیکی تحویل دهند و معلمان نیز به همان شیوه آنها را تصحیح کنند؛ این کار باعث صرفهجویی در وقت و منابع هر دو طرف میشود.
۴. چه تفاوتی میان فناوری و علم وجود دارد؟
فناوری را نمیتواند علمِ کاربردی تلقی کرد؛ هر دوی آنها، فناوری و علم، با یکدیگر دارای رابطهای تنگاتنگ هستند، ولی در بسیاری موارد نیز با هم فرق میکنند. تکنولوژی دنیای ساخت انسان را توسعه و تبیین میکند؛ و شامل توسعه، پردازش، و مدیریت میشود؛
در حالی که
علم به تبیین دنیای طبیعی میپردازد؛ علم به روششناسی سامانمند اشاره دارد که برای جمعآوری اطلاعات دقیق دربارهی حقیقت مشترک به کار میرود. در طول فرایند جمعآوری این اطلاعات، از ابزارهای فناورانه استفاده میشود. برای نمونه، میکروسکوپها ابزاری زیستشناختی هستند که میتوانند برای مطالعهی حقایقی خاص دربارهی هر چیز در زندگی به کار روند.
دانش علمی از طریق مشاهداتی مجزا جمعآوری میشود. دانشمندان میتوانند از طریق این اطلاعات جمعآوری شده و با استفاده از ابزارهای فناورانه به بیان علل وقوع پدیدهها بپردازند و همهی این فرایندها را میتوان پژوهش نامید.
ما هر دوی اینها – فناوری و علم – را در کنار یکدیگر به کار میبریم، به همین خاطر نیز این دو را به عنوان دو واژهی هممعنی اشتباه میگیریم. علم دانش دنیا طبیعی است در حالی که فناوری دنیای ساخت انسان است که با پردازش، توسعه، و مدیریت تعیین میشود.
برای درک تفاوت میان علم و فناوری به تصویر (۳) زیر دقت کنید:
با دقت به عکس (a) نگاه کنید، این عکس کوه آتشفشانی در حال فوران را نشان میدهد؛ فوران آتشفشان پدیدهای طبیعی در جهان است، و فقط علم است که بر اساس پژوهش گسترده و جمعآوری دادهها توسط دانشمندان، چگونگی فعالیت و وقوع آن را بیان میکند. در عکس (b)، دانشمندی را مشاهده میکنیم که برای انجام پژوهش و جمعآوری دادهها از میکروسکوپ استفاده میکند.
میکروسکوپ یک فناوری ساخت انسان است که برای کمک به پژوهشهای دانشمندان طراحی شده است. بنابراین نتیجه میگیریم هر دو مفهوم با یکدیگر همکاری نزدیک دارند، ولی کاملا از هم متفاوت هستند. انسانها برای کمک به حل مشکلات زندگی روزمرهی خود به ایجاد و توسعهی ابزارهای فناورانهی گوناگون پرداختهاند، ولی همچنین اگر این فناوری به شکلی نادرست به کار گرفته شود میتواند شرایط محیط زیست طبیعیمان را تحت تاثیر قرار دهد.
۵. فواید و زیانهای فناوری کداماند؟
فناوری خوب است، زیرا نحوهی انجام کارها را در زندگی روزمرهمان آسان میکند، با وجود این، چنانچه فناوری به شکلی نادرست به کار گرفته شود، از طرق مختلف میتواند زیانآور باشد. فناوری توسط انسانها ایجاد میشود، بنابراین میتوانیم با استفاده از آن تقریبا همهی وظایفمان را به انجام برسانیم؛ فناوری باعث میشود غیرممکن ممکن به نظر برسد. با وجود همهی اینها، برای درک فواید و زیانهای فناوریهای امروزی، میتوانیم به تصویر (۴) نگاهی بیندازیم:
همانطور که در تصویر بالا مشاهده میکنید، چنانچه فناوری به خوبی پیادهسازی شود میتواند برای انسان بسیار کارآمد باشد؛ ولی همچنین میتواند ضرر و زیانهایی نیز برای انسان به همراه داشته باشد. در ادامه نکاتی را دربارهی فواید و زیانهای فناوری در کسب و کار، کلاس درس یا آموزش با جزییات بیان میکنیم.
فواید فناوری در کسب و کار:
الف. افزایش تولید:
فناوری کمک میکند بیشتر وظایف و کارها در کسب و کار به صورت خودکار انجام شوند، و این فرایند به افزایش تولید و کارایی منجر میشود. در بخش حسابداری یک کسب و کار میتوان با استفاده از نرمافزارهای حسابداری نظیر QuickBooks بسیاری از کارهای حسابداری را به صورت خودکار به انجام رساند. نانواییها با استفاده از حسگرهای خودکار تشخیص و تنظیم درجه حرارت میتوانند با خیال راحت به کسب و کارشان بپردازند.
ب. فناوری در به دست آوردن مزیت رقابتی به کسب و کارهای کوچک کمک میکند:
چنانچه فناوری کسب و کار به خوبی پیادهسازی شود، میتواند به کسب و کارهای کوچک کمک کند در بازار رقابتی جایگاهی برای خود به دست آورند. برخی از روشهایی که از طریق آنها، کسب و کارهای کوچک میتوانند با استفاده از تکنولوژی رشد کنند و در بازار به جایگاهی مناسب برسند، عبارت هستند از: بهبود خدمات پشتیبانی مشتری از طریق فناوریهای اینترنتی نظیر شبکههای اجتماعی و رایانامهها، خلق محصولات و خدمات جدید هماهنگ با نیازها و خواستههای مشتریان.
پ. صرفهجویی در زمان:
از آنجا که بیشتر فعالیتها در کسب و کار به صورت خودکار (اتوماتیک) انجام میشوند، در زمان انجام فرایندها صرفهجویی میشود. برای انجام وظایف کسب و کاری گوناگون میتوان از رایانهها بهره برد، برای نمونه، از رایانهها میتواند در ثبت دادهها، برگزاری ویدئو کنفرانسها و بسیاری موارد دیگر استفاده نمود.
ت. فناوری شتاب نوآوری را افزایش میدهد:
تنها راهی که کسب و کارهای کوچک در دنیای رقابتی امروز میتوانند به موفقیت برسند، استفاده از تکنولوژی برای خلق محصولات و خدمات جدید است. کسب و کارهای کوچک میتوانند با استفاده از فناوری اینترنت به جمعآوری اطلاعات دربارهی مصرفکنندگان هدف بپردازند، و به این صورت میتوانند نیازها و خواستههای آنها را درک نمایند؛ از این اطلاعات میتوان برای ایجاد محصولات و خدماتی هماهنگ با نیازهای مشتری بهره برد.
ث. فناوری فرایندِ به اشتراک گذاری اطلاعات را بهبود میبخشد:
بسیاری از کسب و کارها برای تسهیل در جریان اطلاعات درون سازمانشان از شبکههای داخلی استفاده میکنند. شبکهی داخلی میتواند به انتقال اطلاعات میان بخشهای مختلف محیط کار کمک نماید. همچنین کارمندان میتوانند فناوریهای مختلف را نظیر چاپگرها، دستگاههای دورنگار (فکس)، و اینترنت از طریق شبکههای داخلی به اشتراک بگذارند. همچنین این جریان آسان اطلاعات سرعت تصمیمگیریها در کسب و کار را بهبود میبخشد.
ج. فناوری ذخیرهی دادهها را بهبود میبخشد:
حفظ امنیت دادههای کسب و کاری بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا در غیر این صورت، کسب و کارتان میتواند دچار یک فاجعه شود و شما نیز همهی اطلاعات مهمتان را از دست بدهید. استفاده از پایگاه دادهها و امکانات ذخیرهسازی اطلاعات از راه دور به حفظ اطلاعات کسب و کاری و امنیت دادهها و دسترسی به آنها از هر جای دنیا کمک میکند.
چ. فناوری، ارتباطات کسب و کاری را آسان میکند:
بقای کسب و کارها بر ارتباطات وابسته است؛ شما باید با عرضهکنندهها، شرکای کسب و کاری، و کارمندان ارتباط داشته باشید، بنابراین فناوری کل این فرایند را آسان میکند. بسیاری از کسب و کارها از فناوریهای ارتباطی نظیر گوشیهای همراه، برنامههای ویدئو کنفرانس نظیر اسکایپ، خدمات پیامرسان متنی و رایانامهها برای تبادل اطلاعات مهم کسب و کاری بهره میبرند.
زیانهای فناوری برای کسب و کار:
الف. فناوری پر هزینه است:
استفاده از فناوری هزینههایی زیاد به همراه دارد، و همهی کسب و کارهای کوچک نمیتوانند از فناوری بهرهمند شوند. پس از خرید و یکپارچه سازی فناوری در کسب و کار، مجبور میشوید بهای نگهداری از آن تکنولوژی را نیز بپردازید؛ توصیه میشود به صورت ماهانه عملیات نگهداری انجام شود و این کار میتواند بسیار پر هزینه باشد.
ب. کاملا امن نیست:
تکنولوژی کاملا امن نیست؛ امکان دارد به آسانی دادههای کسب و کاریتان را در فناوری اینترنت از دست بدهید. هکرها میتوانند به راحتی از راه دور به پایگاه دادههایتان دسترسی پیدا کنند و از دادههای کسب و کاریتان برای مقاصد شخصی خود استفاده نمایند.
پ. قطع روابط انسانی:
وابستگی بیش از حد به فناوری ارتباطات محیط کار را نابود میکند؛ کارمندان و مدیران کسب و کار از طریق رایانامه، گوشی همراه، پیامهای متنی و ویدئو کنفرانس با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند، و این مسئله ارتباطات رو در رو را از بین میبرد. همچنین بسیاری از وظایف به صورت خودکار انجام میشوند، بنابراین میتوان مشاهده کرد، از آنجا کارمندان کمتر از گذشته با محصول نهایی در ارتباط هستند، دچار نارضایتی و خستگی از کار میشوند.
فواید فناوری در کلاس درس:
الف. فناوری سطح یادگیری فردی را ارتقا میدهد:
دانشآموزان میتوانند برای انجام پژوهشهای شخصی آنلاین (برخط) و خودآموزی از آیپد و اینترنت استفاده کنند. وقتی دانشآموز مطالب آموزشیاش را کاملا تحت کنترل داشته باشد، از ارتکاب اشتباه نمیترسد و همین عامل وی را به تحقیق بیشتر دربارهی آن موضوع خاص ترغیب میکند. بسیاری از معلمان به دانشآموزان اجازه میدهند به صورت شخصی در مورد موضوعات خاص به تحقیق بپردازند؛ آنها میتوانند نتیجهی این تحقیق را با کمک تختهی سفید هوشمند با دیگر دانشآموزان یا کل کلاس به اشتراک بگذارند.
ب. سطح مشارکت دانشآموزان را در کلاس درس ارتقا میدهد:
از آنجا که فناوریهای آموزشی نظیر تخته سفید دیجیتال سطح تعاملات را در کلاس افزایش میدهند، معلمان میتوانند این شانس را به دانشآموزان بدهند که از این تکنولوژی در کلاس درس بهرهمند شوند. همچنین یکپارچگی فناوریهای مربوط به بازیوار سازی کلاس درس دانشآموزان را در حین آموزش سرگرم و هوشیار میکند، زیرا بازی فضای خسته کنندهی کلاسهای درس را از بین میبرد. دانشآموزان میتوانند موضوعاتی نظیر ریاضی و زبان انگلیسی را از طریق بازی فرا بگیرند.
پ. فناوری به دانشآموزان در یادگیری انشاء و املا کمک میکند:
استفاده از رایانه برای یادداشت کردن مطالب در کلاس به بسیاری از دانشآموزان کمک میکند نحوهی نوشتن صحیح انشاء و مقاله را بیاموزند. رایانهها دارای نرمافزارهای نوشتاری و لغتنامههایی هستند که اشکالات دستوری دانشآموزان را هنگام یادداشت برداشتن در کلاس به صورت خودکار تصحیح میکنند. همچنین معلمان دانشآموزان را به ایجاد وبلاگهای شخصی ترغیب میکنند؛ دانشآموزان از این طریق میتوانند مهارتهای نوشتاری و درستنویسی خود را بهبود ببخشند.
ت. فناوری، یادگیری گروهی را ترغیب میکند:
استفاده از فناوریهای به اشتراک گذاری اطلاعات گروهی نظیر Piazza.com/ Snagit / NoodleTools.com به دانشآموزان گوشهگیر و خجالتی کمک کرده است بدون فاش شدن هویتشان در جلسات بحث گروهی شرکت کنند. بحثهای گروهی به دانشآموزان کمک میکنند در مورد موضوعات خاص سوال بپرسند و بیشتر یاد بگیرند. بحثهای گروهی ارتباطی قوی میان دانشآموزان کلاس ایجاد میکنند و همچنین به دانشآموزان خجالتی کمک میکنند با دیگران در کلاس درس به معاشرت بپردازند.
ث. دانشآموزان را برای محیط کاری فنی آماده میکند:
دانشآموزان با چگونگی استفاده از رایانه و ابزارها گوناگون فناوری آشنا میشوند و این دانش هنگام اتمام درس و ورود به بازار کار برای آنها بسیار مفید خواهد بود. از آنجا که دنیا هر روز در حال پیشرفت است، همهی مشاغل در آینده نیازمند افرادی هستند که مهارتهای فناورانه داشته باشند. بنابراین، استفاده از فناوری در کلاس درس دانشآموزان را برای شرایط کاری فناورانهی فردا آماده میکند.
ج. فناوری با ایجاد چالش برای دانشآموزان، آنها را به ریسک پذیری ترغیب میکند:
یادگیری فناوری، کاری پر از چالش است؛ به علاوه، فناوری دانشآموزان را با معماها و مسائلی سخت مواجه میکند که باید حلشان کنند. ذهن دانشآموزان در حین حل این مسائل آموزشی بازتر و شکوفاتر میشود و آنها به ریسک کردن علاقهمند میشوند. زندگی مملو از موقعیتهایی است که باید در آنها ریسک کرد، بنابراین اگر دانشآموزانمان ریسک کردن را در کلاس درس بیاموزند، آنگاه انجام ریسکهای حسابشده در دوران بعد از مدرسه برایشان آسانتر خواهد شد.
چ. فناوری به دانشآموزان ناتوان و معلول کمک میکند:
فناوریهای کمک آموزشی نظیر آیپد، رباتها، و بازیها میتوانند به دانشآموزان مبتلا به بیماریهایی نظیر اوتیسم در یادگیری حرف زدن و نوشتن کمک کنند. همچنین دانشآموزان ناشنوا میتوانند با استفاده از پیامرسان متنی همراه در کلاس درس به آسانی با دیگران ارتباط برقرار کنند و این عامل میتواند حضور این قبیل دانشآموزان را در کلاس درس پررنگتر نماید.
ح. فناوری شکاف میان معلمان و دانشآموزان را پر میکند:
معلمان و دانشآموزان با کمک فناوریهای آموزشی پیشرفته بیش از پیش به یکدیگر نزدیک و متصل میشوند. معلمان با استفاده از فناوریهای پیامرسان متنی همراه نظیر www.remind101.com میتوانند کارهای پژوهشی و آمادگی برای امتحانهای کلاسی و پایان دوره را به دانشآموزان یادآوری کنند.
خ. فناوری کار معلمان را آسان کرده است:
معلمان توانستهاند با یافتن راههایی خلاقانه از طریق فناوری کارشان را در کلاس درس راحتتر کنند. برای نمونه، دیگر نیاز نیست معلمان با زحمت فراوان به تصحیح هزاران برگهی امتحانی بپردازند، زیرا اکنون با استفاده از نرمافزار جدید آیپد به نام “Markup” امتحانهای دانشآموزان به صورت الکترونیک برگزار میشوند و معلمان میتوانند به راحتی آنها را با کمک آیپد تصحیح کنند. این تکنولوژی باعث ایجاد کلاسهای بدون کاغذ شده است، زیرا بیشتر دانشآموزان توانایی خرید آیپد را دارند، بنابراین امتحانها به صورت الکترونیکی برگزار میشوند.
زیانهای فناوری در کلاس درس:
الف. پرت شدن حواس دانشآموزان:
دانشآموزان عاشق استفاده از تکنولوژی در کلاس درس هستند، ولی این مسئله میتواند حواسشان را پرت کند؛ برای نمونه، استفاده از گوشیهای همراه برای مطالعه در کلاس درس حواسشان را از حرفهای معلم پرت میکند. بیشتر گوشیهای هوشمند دارای برنامههای اجتماعی نظیر توییتر، فیسبوک، یوتیوب، و پینترست هستند؛ دانشآموزان برای سرگرمی به استفاده از این برنامههای اجتماعی در گوشیهای هوشمندشان علاقه دارند و معمولا در کلاس درس حواسشان را به آنها مشغول میکنند.
ب. فناوری در کلاس درس پر هزینه است:
مدرسههایی که دارای بودجهی اندک هستند توانایی مالی خرید فناوریهای یکپارچه را در کلاس درس ندارند. همچنین مادرها و پدرهایی که درآمد محدود دارند نیز توانایی خرید لپتاپ یا آیپد را برای کودکانشان ندارند. بنابراین همهی مدارس یا دانشآموزان در جایگاهی نیستند که بتوانند از این فناوریها در کلاس استفاده کنند. همچنین مدرسههایی که از فناوری یکپارچه بهرهمند هستند نیز باید هزینههای نگهداری از این فناوریهای آموزشی را متحمل شوند.
پ. فناوری نیازمند آموزش است:
هم معلمان و هم دانشآموزان برای یادگیری چگونگی استفاده از فناوریهای گوناگون آموزشی نیازمند آموزشهای فوقالعاده هستند؛ و این مسئله نیز نیازمند صرف پول و زمان است.
۶. چگونه با استفاده از فناوری مشکلات را حل کنیم؟
مقصود از طراحی فناوری حل مشکلات انسان بوده است؛ این پدیده باید نیازها و خواستههای انسان را برآورده کند. ما تکنولوژی را از طرق مختلف به کار میگیریم؛ همهی افراد حداقل یک مرتبه به هر شکل از فناوری استفاده کردهاند. ولی مشکل هنگامی ایجاد میشود که به مسئلهای دشوار بر میخوریم؛ این از ویژگیهای اصلی انسان است که به دنبال حل مشکلات بگردد؛ اگرچه روش حل مشکلات از فرد به فردی دیگر متفاوت است.
توصیه میشود در طول فرایند حل مشکل موارد زیر را مد نظر داشته باشید:
الف. درکتان را نسبت به مشکل مورد نظر از طریق مشاهده افزایش دهید.
ب. برای حل مشکل برنامهریزی کنید.
پ. برنامهتان را پیادهسازی کنید.
ت. آن برنامه را ارزشیابی نمایید.
ث. در طول انجام تمام چهار مرحلهی فوق از فناوری استفاده میکنیم؛ ولی برای آنکه بتوانید نحوهی حل مشکلات را به وسیلهی فناوری به آسانی درک کنید، تصویر (۵) زیر را مشاهده نمایید:
تصویر فوق را به دقت نگاه کنید؛ در سمت چپ مشکل ترافیک سنگین را در سطح یک شهر مشاهده میکنیم، و در سمت راست میتوانیم به یکی از راهحلهای بر طرف کردن این ترافیک سنگین پی ببریم: استفاده از قطارهای الکترونیکی پر سرعت. مشکل شناسایی شد و برای برنامهریزی برای حل مشکل و پیادهسازی این برنامه در شهرها از تکنولوژی استفاده شد. استفاده از قطارهای الکترونیکی پر سرعت ترافیک را در شهرهایی بزرگ نظیر نیویورک کاهش داده است.
در ادامه چهار مرحلهی اصلی را که باید دربارهی حل مشکلات از طریق فناوری بدانید، فهرست کردهایم.
الف. شناسایی یک مشکل فناورانه:
در طول این مرحله، باید وضعیتی را که نیاز به راهحل فناورانه دارد و معیارهایی را که سامانه یا دستگاه فناورانه باید برآورده نماید تشریح کنید، و به این ترتیب، مشکل را برای خود تعریف نمایید؛ آنگاه باید اطلاعات مورد نیاز را برای ایجاد راهحل برای آن مشکل یا وضعیت جمعآوری نمایید.
ب. ایجاد راهحل:
در طول این مرحله نیز، باید راهحلهای ممکن را که میتوانند مشکل مورد نظر را حل کنند، ایجاد نمایید. باید بیش از یک راهحل را بیازمایید، تا بهترین راهحل را برای حل دائمی آن مشکل و رسیدن به یک فرصت مناسب پالایش کنید.
پ. ارزشیابی راهحل:
در این مرحله، باید بهترین راهحل را از طریق آزمودن گزینهها به دست بیاورید و با استفاده از نمودارها، آمار، و فنون مدلسازی ریاضی به ارزشیابی همهی راهحلهای پیشنهادی بپردازید. برای انتخاب بهترین راهحل فناورانه، باید راهحلهای مطرح شده را در شرایط اقتصادی، بازار، فنی، تولید، و معیارهای زیست محیطی بسنجید تا بتوانید بهترین راهحل را برای آن مشکل خاص بیابید.
ت. ابلاغ راهحل:
اکنون که همهی راهحلها را ارزشیابی نمودید، وقت آن میرسد که راهحل نهایی را از طریق نقشههای گرافیکی، گزارشها و ابزارهای ریاضی به اعضای گروهتان ابلاغ کنید. چنانچه با اعضای گروهتان به توافق رسیدید، میتوانید یک قدم دیگر پیش بروید و این راهحل را برای کسب تایید به مدیریت سازمان یا مرجع دولتی مربوطه ارائه دهید.
در نتیجه،
با قضاوت از روی چهار مرحلهی حل مشکلات با استفاده از فناوری، مشاهده میکنیم فناوری مورد استفادهمان با ایدهی حل مشکل یا رسیدن به یک فرصت شکل گرفته است. یک فرد یا گروهی از آدمها مشکل یا فرصت را مینگرند و برای حل مشکل یا رسیدن به فرصت راهحلهایی طراحی ميکنند. امروزه فناوریهایی گوناگون در اختیار داریم که برای حل مشکلات ساده طراحی شدهاند، برای نمونه، شبکههای اجتماعی نظیر فیسبوک و توییتر مشکلات مربوط به ارتباطات و تعاملات اجتماعی را حل کردهاند.