ماتریس کانوس یا بوم مدل کسب و کار چیست؟
بوم مدل کسب و کار یا ماتریس کانوس ابزاری ساده اما بسیار کارآمد است که از ۹ بخش اصلی در یک کسب و کار تشکیل شده است. این بخش ها شامل بخش مشتریان، ارزش پیشنهادی، کانال های توزیع، ارتباط با مشتریان، جریان درآمدی، فعالیت های اصلی، منابع اصلی، شرکای کلیدی و ساختار هزینه‌ها می باشد. در ادامه برای آشنایی با این ماتریس با مجله توسعه دهندگان همراه باشید.
وقتی شما بخواهید کل استارتاپ یا کسب و کارتان را در عرض کمتر از چند دقیقه برای کسی توضیح بدهید، بهترین کاری که می توانید انجام دهید این است که بوم مدل کسب و کارتان را طراحی کنید.
اما چرا به بوم کسب و کار نیاز داریم
هر فردی که در پی راه اندازی یک استارت آپ یا راه اندازی و مدیریت هر کسب و کاری است، باید حتما حتما بوم مدل کسب و کارش را طراحی کند. همان گونه که اشاره شد، ماتریس کانوس بسیار سریع، خلاصه و جامع، نمایی کلی از کسب و کارتان به نمایش می گذارد. وقتی که کلیت کسب و کارتان به طور خلاصه روبرویتان باشد، راحت‌تر می‌توانید طرح کسب و کار (Business Plan) خود را تدوین کنید.
چگونه بوم مدل کسب و کار بنویسیم
بوم مدل کسب و کار شامل 9 بخش اصلی است که در اینجا به شرح آنها خواهیم پرداخت.
- بخش مشتریان: در این بخش، همان طور که از نام آن مشخص است، شما مشتریان تان را که بر اساس یک سری ویژگی ها هدف قرار داده‌اید، معرفی می‌کنید. برای این کار شما باید پرسونای مشتری را نوشته باشید.
- ارزش پیشنهادی: اکنون باید مشخص کنید که شما چه ارزشی به مشتریانتان ارائه می کنید. چه مزیتی نسبت به رقبا پیشنهاد می کنید که شما را نسبت به آنها ترجیح دهند. پیشنهادهایی مانند قیمت خوب، راحتی، سرعت و کیفیت.
- کانال های توزیع: چگونه می خواهید کالا یا خدمات یا هر نفع دیگری که برای مشتری خواهید داشت، به او برسانید؟ توزیع کالای شما چگونه خواهید بود؟ از چه کانالی این خدمات را به مشتری ارائه خواهید کرد؟
- ارتباط با مشتری: باید مشخص کنید که چگونه قرار است با مشتری ارتباط داشته باشید و چگونه می‌خواهید این ارتباط را حفظ کنید؟
- جریان درآمد: قرار است استارت آپ شما چگونه از هر گروه از مشتریان درآمد داشته باشد؟ حق اشتراک؟ حق سرویس؟ حق استفاده از مجوز؟
- منابع اصلی کسب و کار: تا اینجا شما یک سری از ارزش‌ها، شامل خدمات و محصول و سایر منافعی را که قرار است به مشتری برسانید، تعریف کرده اید. حالا برای تحقق این ارزش‌ها برای مشتری به چه منابع اصلی و ضروری مالی، انسانی، تجهیزات و غیره نیاز دارید؟
- فعالیت های اصلی: برای این که ارزش‌هایی را که به مشتریان تعهد کردید را به ارمغان بیاورید؛ اصلی‌ترین فعالیت‌هایی را که باید انجام بدهید کدام اند؟
- شرکای کلیدی: قرار است با چه کسب و کارهایی و در چه زمینه‌هایی و چگونه شراکت داشته باشید؟
- ساختار هزینه‌ها: به این قسمت برای راه‌اندازی، بقا و توسعه کسب و کارتان نیاز دارید. این هزینه ها به سه دسته تقسم می شوند. آنها را مشخص کنید، تا بوم کسب و کار شما تکمیل شود.
- هزینه‌های یک باره: مثل خرید نرم‌افزار
- هزینه‌های ثابت: مثل حقوق کارمندان
- هزینه‌های متغیر: مثل هزینه تبلیغات
در آخر یک نمونه از بوم کسب و کار را در پایین مشاهده می کنید که می توانید از آن برای تدوین کردن بوم مدل کسب و کار خود استفاده کنید.
