اقتصاد خرد چیست ؟

اقتصاد خرد به مطالعه‌ی اجزای انفرادی یک اقتصاد بزرگ‌تر و رفتار شخصیت های اقتصادی منفرد در داخل آن می‌پردازد. اقتصاد  خرد عوامل موثر بر انتخاب های اقتصادی افراد، چگونگی تاثیر تغییرات بر این عوامل، و چگونگی تعیین قیمت‌ها و تقاضا توسط بازارهای منفرد را پوشش می‌دهد. تمرکز مطالعه‌ی اقتصاد بر نظریه‌ی تقاضا، نظریه‌ی شرکت، تقاضا برای نیروی کار، و عوامل تولید معطوف است. به طور کلی، اقتصاد خرد برخلاف اقتصاد کلان، به مطالعه‌ی رفتار اقتصادی واحدهای منفرد اقتصاد می‌پردازد، نه به کلیت اقتصاد به عنوان بدنه‌ای واحد.

تاریخچه‌ی علم اقتصاد خرد

شاید اولین متن موجود که شبکه‌ی پیچیده‌ی مصرف‌کننده و فرایند تصمیم‌گیری را توضیح می‌دهد، متعلق به ریاضی‌دان سوئیسی، نیکولاس برنولی (۱۶۹۵-۱۷۲۶) باشد. نظریه‌ی آدام اسمیت در مورد “‌لسه فر‌“‌ یا عدم مداخله که در اواسط قرن هجدهم معرفی شد با تمرکز بر بازارهای آزاد و سرمایه‌داری بر نظریه‌های اقتصادی آن زمان تسلط یافت. دیدگاه اقتصادی اسمیت تا اوایل قرن بیستم، هنگامی که آلفرد مارشال (۱۸۴۲-۱۹۲۴)، اقتصاددان متولد لندن، تفکرات اقتصاد را تحت تاثیر قرار دهد، تا دو قرن بر اقتصاد حاکم بود. مارشال در کتاب‌اش با عنوان “‌اصول اقتصاد‌” مفاهیم مطلوبیت مصرف‌کننده، منحنی تقاضا، و کشش قیمتی تقاضا را قاعده‌مند کرد.

جان مینارد کینز (۱۸۸۳-۱۹۴۵) که از دهه‌ی ۱۹۳۰ روی ایده‌های انقلابی‌اش در مورد چگونگی مدیریت اقتصاد توسط دولت کار می‌کرد، به تاثیرگذارترین اقتصاددان قرن بیستم تبدیل شد. همان‌طور که ایده‌های کینز اقتصاد جهان را تحت تاثیر قرار داد، مارشال نیز در حوزه‌های مالی تاثیرگذار بود. مطالعه‌ی واحدهای منفرد اقتصاد به بخشی جدایی‌ناپذیر از مفهوم اقتصاد تبدیل شد. در دهه‌ی ۱۹۵۰، هربرت الکساندر سیمون نظریه‌ی رضایت‌بخشی (satisficing) خود را معرفی کرد؛ نظریه‌ا‌ی در مورد رفتار مصرف‌کننده مبنی بر این‌که وقتی مشتری کالاها یا خدمات را پیدا می‌کند که مورد نیاز و ظاهرا به اندازه‌ی کافی مطلوب هستند، نیاز و تلاش برای تصمیم‌گیری به پایان می‌رسد.

اقتصاد خرد در عمل

اقتصاد خرد در مورد تاثیرات تصمیم‌هایانسان های منفرد، و چگونگی تاثیرگذاری این تصمیم‌ها بر کارکرد، مصرف، و توزیع منابع کمیاب مطالعه می‌کند. اقتصاد خرد چرایی و چگونگی اختلاف ارزش کالاها و خدمات مختلف، دلایل تصمیم‌های افراد، و چگونگی هماهنگی و همکاری بدنه‌های منحصر به فرد اقتصاد را توضیح می‌دهد، و پیش‌بینی می‌کند چگونه رفتارهای فردی باعث ایجاد تغییر در تولید می شود. اقتصاد خرد مطالعه‌ی گرایش‌های اقتصادی است.

عرضه و تقاضا

عرضه و تقاضا از بخش‌های اساسی اقتصاد خرد به شمار می‌رود که در تعیین قیمت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بازار کاملا رقابتی، جنبه‌هایی نظیر مالیات بر مبنای هر واحد کالا یا خدمات، کنترل قیمت‌ها، و اثرات جانبی یک محصول خاص به گونه‌ای نیستند که تقاضا با عرضه یکسان باشد، قیمت واحد در طول تولید همان قیمت بازار است، و در این میان تعادل اقتصادی وجود دارد. در شرایط واقعی، کاهش عرضه باعث کمبود کالا در بازار می‌شود، و بر قیمت تاثیر می‌گذارد: وقتی تقاضا افزایش یابد، قیمت‌ها نیز بالا می‌روند و متعاقبا وقتی عرضه افزایش یابد قیمت‌ها پایین می‌آیند.

کشش

کشش، درجه‌ای از تغییر در تقاضای مصرف‌کننده در اثر تغییر در قیمت کالایی خاص است. کالا یا خدمات با کشش، به نوسانات قیمت حساس هستند در حالی که کالاهای بی کشش به تغییرات قیمت حساسیت نشان نمی‌دهند. برای مثال، هنگامی که قیمت انبه افزایش یابد، شاید مصرف‌کننده تصمیم بگیرد به جای انبه، پرتقال بخرد (که ارزان‌تر است)، و در بلند مدت، تقاضا برای انبه کاهش ‌یابد. از جمله کالاها و اجناس بی کشش می‌توان به محصولات الکتریکی و پزشکی اشاره کرد؛ که حتی وقتی قیمت‌ها بالا می‌روند، تقاضا هم‌چنان به شکلی اساسی و مستمر ادامه می‌یابد. صاحبان کسب و کار و سرمایه‌گذاران کالاهای بی کشش را ترجیح می‌دهند زیرا در اثر تغییرات عرضه و تقاضا کم‌ترین تاثیر را می‌پذیرند.

هزینه‌ی فرصت از دست رفته

هزینه‌ی فرصت، ارزیابی انتخاب گزینه‌ها و جایگزین‌هایی است که چگونگی تعیین اولویت‌های افراد یا صاحبان کسب و کار را تعیین می‌کند. به عبارت دیگر، پرداخت هزینه‌ برای به دست آوردن چیزی که با هزینه‌ی پولی و ارزشِ هر آن‌چه نتوانسته‌اید به دست بیاورید، برابری می‌کند. برای مثال، “‌به جای خرید خودرویی به ارزش یک میلیون دلار، چه چیزهای دیگر می‌توانید بخرید؟‌”

ساختارهای بازار

درون همه‌ی ساختارهای بازار، نظام‌های تعاملی فراوان وجود دارند. این ساختارهای بازار شامل انحصار یا مونوپلی، انحصار چند جانبه، بازارهای رقابتی، و رقابت‌های کامل می‌شوند. در ساختار انحصاری یا مونوپلی تنها یک عرضه‌کننده کالای خاص مورد نیاز را تامین می‌کند، و در ساختار انحصار خرید (انحصار در طرف تقاضا) تنها یک خریدار برای کالایی خاص وجود دارد. در ساختار انحصار چند جانبه شماری معدود از شرکت‌ها بازار را اداره می‌کنند و بر اکثریت سهام مسلط هستند. در “ساختار انحصار چند جانبه در طرف تقاضا‌” شمار فروشندگان بسیار بیش‌تر از شمار خریداران است. در ساختار رقابت کامل، “منحنی کشش تقاضای مطلق‌” وجود دارد. در بازارهای رقابت انحصاری، شرکت‌هایی فراوان با محصولاتی نسبتا متفاوت وجود دارند و هر یک بخشی کوچک از سهم بازار را در اختیار دارند.

تولید

نظریه‌ی تولید به مطالعه‌ی تولید می‌پردازد و آن را این‌گونه توصیف می‌کند؛ تبدیل اقتصادی منابع ورودی به خروجی‌هایی در قالب کالاها و خدمات. منابع ضروری‌ترین عامل برای ایجاد کالا یا خدمات هستند. این منابع شامل ساخت، بسته‌بندی، انبار، و حمل‌ونقل می‌شوند. به عبارت ساده، تولیدْ هرگونه فعالیت اقتصادی را به جز مصرف در بر می‌گیرد، و مصرف نیز به معنی خرید نهایی از محصول نهایی است. هزینه‌ی تولید توسط منابعی تعیین می‌شود که در فرایند تولید به کار گرفته شده‌اند. بنابراین، هزینه‌ها شامل عوامل تولید می‌شوند: زمین، کار، و سرمایه. در این میان، فناوری می‌تواند به یکی از اشکال سرمایه‌ی ثابت یا سرمایه‌ی در گردش باشد.

حوزه‌های مرتبط با اقتصاد خرد

هنگامی که تولید‌کننده قیمت کالایی را بالا می برد، معمولا مصرف‌کنندگان کم‌تر آن کالا را می‌خرند. وقتی عرضه محدود می‌شود، معمولا قیمت‌ها افزایش می‌یابد. در این شرایط، اقتصاد خرد به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا میزان ریسک و ارزش خطر کردن را ارزیابی کنند و چشم‌اندازی را از اتفاقات آینده به آن‌ها نشان می‌دهد. هم‌چنین اقتصاد کلان با صنایعی در ارتباط است که به دنبال ورود به بازار رقابتی هستند. اقتصاد کلان در حوزه‌ی سیاست نیز برای ارزیابی نقش نهادها و احزاب سیاسی در تعیین نتایج سیاسی، و در موسسه‌های حقوقی برای بررسی کارآمدی نهادهای رقابتی، و در امور عمومی برای تعیین مالیات‌ها و سیاست‌های هزینه‌ای لازم برای اقتصاد یک کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد.