اختلالات روانی در جوانان: ۲۴ مهمترین انواع و علائم بیماری روانی در نوجوانان
اختلالات روانی در جوانان و نوجوانان موضوع بسیار مهمی است که در قرن حاضر دامنگیر بسیاری از افراد و خانواده هایشان شده است. شاید فکر کنید هنگامی که از دبیرستان فارغالتحصیل میشوید، فرایند رشدتان کامل شده است. احتمالا از لحاظ جسمی، قدتان به بلندترین حالت خود رسیده باشد، و از این زمان به بعد، در تمام طول زندگی بزرگسالیتان، ابعاد بدنتان به همین اندازه باقی خواهد ماند.
چه به دانشگاه بروید، چه در این دنیای بزرگ، مسیر زندگی خودتان را در پیش بگیرید، در این نقطه از زندگی به حد بالایی از استقلال دست خواهید یافت؛ ممکن است از خانوادهتان جدا شوید و به تنهایی به زندگیتان برسید. با اینکه هنوز چیزهای زیادی وجود دارند که باید یاد بگیرید، احتمالا احساس میکنید فرایند رشدتان کامل شده است. با وجود این، به عنوان یک آدم بزرگسال جوان، هنوز از لحاظ روانی به رشد کامل نرسیدهاید. جوانان ۱۸ تا ۲۹ ساله هنوز در حال تجربهی رشد شناختی هستند، و به همین دلیل نیز این افراد در این دوره از زندگی ممکن است در معرض ابتلا به بیماری روانی قرار بگیرند.
رشد مغزی در نوجوانان و جوانان
بیشتر آدمها با مرحلهی رشد نوجوانان (آدمهای در حال بلوغ) آشنا هستند. ارادهی مستقل برای اتکا بر همسالان (به جای والدین) برای نخستین بار، ترس و اضطراب ناشی از یافتن هویت فردی و در عین حال، احساس تعلق به یک گروه اجتماعی، و تردیدها و تصمیمگیریهای ضعیف بخش برجستهای از سالهای نوجوانی را تشکیل میدهند.
تا سن ۱۸ سالگی
با وجود این، آنچه بیشتر آدمها از آن غافل هستند، این است که مرحلهی رشد مغزی انسان در ۱۸ سالگی متوقف نمیشود. بخشی از مغز که تکانهها و برنامهریزیها را کنترل میکند و نحوهی رفتار آدم را برای رسیدن به هدف ساماندهی میکند، تا اواسط دههی سوم زندگی (۲۰ تا ۲۹ سالگی) همچنان به رشد خود ادامه میدهد. این فرایند رشد، در بیشتر آدمها در سن ۱۸ سالگی، تازه به نصف میرسد.
مغز نوجوانان به ایجاد و رشد یک سامانهی پاداش مغزی میپردازد که تا سالها بعد از برگزاری جشن تولد هجده سالگیشان، همچنان فعال باقی میماند. این افزایش حساسیت همان چیزی است که نوجوانان را به هیجانهای شدید و حساسیت باورنکردنی به فشار همسالان (فشار همتا) وامیدارد. آنها در طول دوران بیست سالگی، بدون توجه به خطرات، همچنان به دنبال تجربههای جدید و به طور بالقوه لذتبخش هستند.
تا سن ۲۰ سالگی
تغییراتی که در ابتدای دورهی بیست سالگی در مغز اتفاق میافتند، بر نحوهی نتیجهگیری کلی آدمها از تجربهها و اطلاعات جدید تاثیر میگذارند. این رشد مغزی معمولا با کاهش کنترل والدین، و احتمالا خلاصی از اجبار حضور در کالج یا دانشگاه مصادف میشود. انواع تجربههایی که یک جوان با آن رو به رو میشود، چه خوب و چه بد، میتوانند به شکل قابل توجهی به نحوهی رشد مغز در این مرحله شکل دهند؛ و به طور بالقوه به صورت بیماری روانی نمود پیدا کنند.
نخستین نشانه های بیماری و اختلالات روانی در جوانان و نوجوانان
بیماری روانی شامل طیف گستردهای از اختلالاتی است که شدت این اختلالات نیز دارای یک طیف هستند. برخی از این اختلالات میتوانند واکنشهایی موقتی به بحران یا سایر تجربهها باشند؛ در حالیکه برخی دیگر از این اختلالات نیز باعث ایجاد وضعیتی مزمن میشوند. بیماریهای روانی دارای علتها و محرکهای مختلفی هستند. بیماری روانی در جوامع مدرن مانند گذشته یک اتفاق شرمآور تلقی نمیشود؛ زیرا امروزه آدمها بیش از پیش متوجهی بروز انواع مختلفی از بیماری روانی در خود میشوند، و به سطحی از آگاهی میرسند که میتوانند زندگیشان را با انجام برخی اقدامات درمانی بهبود ببخشند.
بیماری های روانی شایع در دوران جوانی
با اینکه برخی از این بیماریهای روانی میتوانند در دوران کودکی ایجاد، و تشخیص داده شوند، بسیاری از اختلالات روانی در جوانان و نوجوانان قابل تشخیص نیستند. برای مثال، تا وقتی هنوز شخصیت فرد به طور کامل شکل نگرفته باشد، نمیتوان بروز اختلالات شخصیتی را در وی تایید کرد. اعتیاد نیز معمولا در دوران کودکی ایجاد نمیشود، زیرا به دلیل کنترل بزرگترها کودکان نمیتوانند به راحتی به مواد دسترسی پیدا کنند. اختلالات غذایی نیز معمولا در دوران نوجوانی یا بعد از آن اتفاق میافتند، زیرا فرد در این سنین میتواند کنترل کامل بر عادات غذاییاش داشته باشد.
جوانان در این دوره از فرایند رشد، به طور ویژهای آسیبپذیر هستند؛ به همین دلیل نیز از هر پنج جوان یک نفر به بیماری روانی مبتلا است. بیماریهای روانی و اختلالات روانی در جوانان و نوجوانان عبارت هستند از:
الف. اعتیاد
ب. اضطراب
پ. اختلال کم توجهی
ت. افسردگی
جوانان در حال تکمیل یک تحول در وضعیت روانیشان هستند؛ این دوره با هیجانها و آشفتگیهای بسیاری همراه است. اکنون در همین شرایط، تصور کنید به طور همزمان، برخی تغییرات نیز در روند زندگیشان ایجاد شود؛ به این ترتیب، در خواهید یافت آنها در این دوره، چهقدر میتوانند در برابر بیماری روانی آسیبپذیر باشند.
بیشتر آدمها، در اوایل دورهی بیست سالگیشان، برای نخستین بار خانواده و والدین را به مقصد دانشگاه یا اولین آپارتمان مستقل ترک میکنند. آنها برای رسیدن به موفقیت درسی، مالی، و اجتماعی تحت فشار فزایندهای قرار دارند. برخی از جوانان بعد از اتمام دانشگاه به خانهی والدین باز میگردند، در حالیکه سایرین ممکن است برای شروع مشاغل جدید از خانواده و نظام حمایتیشان خارج میشوند. تمام این تغییرات، در عین حال که هیجانآور هستند، قطعا باعث ایجاد استرس میشوند. با توجه به تمام این شرایط، استرس میتواند باعث تحریک بیماری روانی شود.
مهمترین انواع بیماری روانی در دانشجویان
۱. اعتیاد به الکل و مواد مخدر
دانشگاه نوع خاصی از استرس را با خود به همراه دارد. این دوران دارای چالشهای درسی، مسئولیتهای فزاینده، و ترتیبات جدیدی برای زندگی است. به همین خاطر، دانشگاه برای برخی آدمها تحولات بسیاری به همراه دارد که باید آنها را مدیریت کرد. دسترسی و پذیرش الکل و مواد مخدر بخشی از تجربهی اجتماعی دانشگاهی را تشکیل میدهد و چشمانداز اجتماعی جدیدی را به روی زندگی باز میکند که آدمها باید با آن سازگار شوند.
طبق گزارشهای اخیر در خصوص مشکلات روانی در میان دانشجویان، بیش از ۲۰ درصد از دانشجویان در ۲۰۱۳ دچار بیماری روانی بودند یا به خاطر این مسئله تحت درمان قرار داشتند. ولی عدهای معتقدند، شمار دانشجویانی که به بیماری روانی مبتلا هستند بسیار بیشتر از این رقم است، زیرا تقریبا ۴۰ درصد از آنها تحت درمان قرار نمیگیرند. طبق نتایج یک نظرسنجی، دستکم ۸۰ درصد از دانشجویان احساس میکنند کاملا غرق مسئولیتهایشان شدهاند، و در ۵۰ درصد از آنها نیز اضطراب باعث شده است آنها از لحاظ درسی به رقابت و تلاش بپردازند.
مدیران مراکز مشاورهی دانشجویی موجود در بسیاری از دانشگاهها تایید میکنند که میزان ابتلا به مشکلات روانی به صورت قابل توجهی در میان دانشجویان در حال رشد است. به گفتهی مشاوران دانشجویی، شمار دانشجویانی که به بیماریهای شدید روانی مبتلا میشوند، هر سال به اندازهي قابل توجهی افزایش مییابد.
۲. مشکلات هیجانی و استرس
طبق نتایج یک نظرسنجی که به تازگی روی فارغالتحصیلان یکی از دانشگاههای کالیفرنیا به انجام رسیده است، ۴۵ درصد از دانشجویان به اندازهای دچار مشکلات هیجانی و استرس هستند که این مشکلات توانستهاند بر عملکرد درسیشان تاثیرگذار باشند. نتایج نظرسنجی سالانهای که روی جمعیت بیشتری در سراسر آمریکا به عمل آمد نشان میدهد، ۳۰ درصد از دانشجویان تازه وارد به دانشگاه مکررا احساس میکنند در مسئولیتهایشان غرق شدهاند. شمار دانشجویان دختر تازه وارد به دانشگاه نیز که دچار همین احساس هستند، از سال ۱۹۸۵ تاکنون تقریبا دو برابر شده است.
۳. اضطراب و افسردگی
مطالعات نشان میدهند، آمار گزارش شده در خصوص اضطراب و افسردگی در میان دانشجویان در دهههای اخیر افزایش یافته است. تقریبا یک سوم از دانشجویان گزارش کردهاند که در طول زندگی دانشجوییشان دچار اختلالات اضطراب و افسردگی شدهاند. در ۲۰۱۳، حدود ۲۷ درصد از دانشجویان پسر و ۳۳ درصد از دانشجویان دختر گزارش دادند، آنچنان احساس افسردگی میکنند که انجام کارها برایشان دشوار شده است.
دادههای جمعآوری شده در خصوص بیماریهای روانی در میان دانشجویان نشان میدهند، از دههی ۱۹۸۰ تاکنون آمار گزارش شده در مورد سطوح استرس، اضطراب، و افسردگی روند افزایشی داشته است.
علائم بیماری و اختلالات روانی در جوانان
به عنوان والدین یک جوان، شاید وقتی فرزندتان خانه را ترک کند یا به دانشگاه برود، احساس درماندگی میکنید؛ زیرا دیگر قادر نخواهید بود از آنها در برابر بسیاری از خطرات موجود در این جهان محافظت کنید. اگر چه، وقتی صحبت از بیماری روانی به میان میآید، با تشخیص نشانهها و زمان مناسب برای انجام اقدامات درمانی برای فرزندتان، میتوانید شرایط را به شکل قابل توجهی تغییر دهید.
علائم بیماری و اختلالات روانی در جوانان عبارت هستند از:
الف. خشم
ب. سوءمصرف مواد
پ. گوشهگیری یا ترجیح تنهایی
ت. رفتارهای ضد اجتماعی
ث. اختلال هذیان
ج. افکار مغشوش و سردرگم
چ. نوسانات خلقی
ح. توهم
خ. فکر به خودکشی
د. اضطراب بیش از اندازه
ذ. ابتلای بیدلیل به امراض جسمی
ر. بروز تغییراتی در الگوهای خواب – بیداری در طول شب و خواب در طول روز
ز. بروز تغییراتی در اشتها یا رژیم غذایی
ژ. تکانشگری – به خصوص در مواردی نظیر رفتن به سفر، خرج کردن پول، یا روابط جنسی
تشخیص بیماری و اختلالات روانی در جوانان
بسیاری از این نشانههای اختلالات روانی در جوانان ممکن است نسبت به شخصیت یک نوجوان یا یک فرد جوان تا حدودی طبیعی به نظر برسند. غالبا، جوانان این گونه رفتارها را به عنوان بخشی طبیعی از تحول مغزی و زندگیشان از خود بروز میدهند. ولی شما به عنوان والدین یک جوان، فرزندتان را بهتر از سایرین میشناسید. اگر متوجه شدهاید وی رفتارهایی غیر معمول از خود بروز میدهد، شاید لازم باشد اندکی با وی صحبت کنید.
فرد متخصص و والدین
فقط یک فرد متخصص و واجد شرایط میتواند بیمار روانی را به درستی تشخیص دهد، ولی والدین نیز شاید قادر باشند برخی از نشانههای هشداردهنده را شناسایی کنند و پیش از آنکه دیر شود، متخصصان مربوطه را در جریان این وضعیت قرار دهند. یکی از مشکلات تشخیص بیماری روانی این است که فرد مبتلا ممکن است در این خصوص هیچ کمکی به متخصصان نکند. این افراد ممکن است متوجهی نشانههای هشداردهنده در خود نباشند، یا به جای آنکه با مشکلات رو به رو شوند و از دیگران کمک بخواهند، قصد دارند نشانههای هشداردهنده را در خود پنهان کنند.
نادیده گرفتن نشانههای بیماری روانی یکی از بدترین کارهایی است که افراد میتوانند در زندگیشان انجام دهند. اگر فرزند دانشجویتان رفتارهای غیر معمول از خود بروز میدهد، باید بیدرنگ سعی کنید در این خصوص با وی صحبت کنید. اگر متوجهی رفتاری شدهاید که نشاندهندهی یک بیماری روانی است، هیچگونه شرم و خجالتی در این مورد وجود نخواهد داشت. کسب نظر افراد متخصص باعث تسکین ترسهایتان میشود و در صورت نیاز، کمکتان میکند اقدامات درمانی را آغاز کنید.
تشخیص زودهنگام
بیماری روانی در جوانان، در صورت تشخیص زودهنگام، غالبا به شکل موثرتری قابل درمان است. وضعیتهایی نظیر افسردگی و اضطراب که به خاطر استرسهای فزاینده در زندگی دانشجویی تحریک میشوند، با راهنماییهای افراد متخصص قابل کنترل هستند. ولی برای تشخیص این وضعیت و فراهم کردن استراتژی لازم برای درمان بیماری به کمک افراد متخصص نیاز دارید. چنانچه این وضعیت دارای علتهای ریشهایتری باشد، متخصصان روانپزشکی میتوانند برای مقابله با این علتها نیز به شما کمک کنند.