پرسونای مشتری (Customer Persona) چیست؟
سازمان ها امروزه در رابطه با تدوین استراتژی بازاریابی با مشکلاتی اساسی روبه رو می شوند و آن به علت عدم توانایی در درک دیدگاه مخاطب و مشتری محصول یا خدماتی است که ارائه می دهند. برای درک اینکه مشتری از محصول ما رضایت داشته یا خیر، باید خودمان را جای آن مشتری قرار دهیم و سازمان و خدمات آن را ارزیابی کنیم. در ادامه با مجله توسعه دهندگان همراه باشید.
پرسونای مشتری
پرسونای مشتری نمایانگر تجربه و خواسته های مشتری از محصولات یا خدمات نه چندان هوشمند سازمان ها است. پیشینه استفاده از مفهوم پرسونای کاربر به شرکت هایی که در حوزه طراحی سایت فعالیت داشتند، برمی گردد، تا از این طریق آنها بتوانند طراحی هایشان را بر اساس خواست کاربران انجام دهند.
اما امروزه شرایط تغییر کرده است و دست پیدا کردن به پرسونای درستی از مخاطبین، در بخش های مختلفی از کسب و کار مانند بازاریابی ایده ها، محصولات و فعالیت های اجرایی آن ارزشمند و قابل استفاده خواهد بود.
همانطور که مشاهده می کنید، بین خواسته مشتریان و محصول یا خدماتی که شما به آنها ارائه می کنید، وجه اشتراکی وجود دارد که مفهوم مزیت رقابتی شما را تعیین می کند. در این صورت اگر مزیت رقابتی شما بیشتر از رقبایتان باشد و آنها درصد کمی از نیازهای مشتریان را پاسخ دهند، شما انتخاب اول و آخر مشتریانتان خواهید بود. به همین خاطر در کسب و کارهای جدید، بر روی مفهوم پرسونای مشتری تاکید فراوانی می شود.
پرسونا مدلی ذهنی از تجسم یک فرد با اسم، گذشته و رویکردی مشخص است که برای انجام کارهایش طراحی می شود. به همین دلیل پرسونای مشتری باید دارای جزییات روانشناختی فراوانی باشد، تا بتوانیم خود را جای کاربر قرار داده و از نظر او محصول تولید شده را مورد بررسی قرار دهیم.
پرسونا می تواند به عنوان شخص ثالث در مواقع تصمیم گیری عمل کند. به این معنی که از جانب خود، محصولی که برایش فراهم شده را ارزیابی می کند و با توجه به خواسته هایش، نواقص و مزیت های آن را بازگو می نماید. ممکن است روند دستیابی به پرسونای دقیق مشتریان کمی زمان بر و طاقت فرسا دیده شود. دقیقا همین طرز تفکر است که باعث عدم توجه بسیاری از مدیران به این مساله می شود. موضوعی که ممکن است منجر به شکست آنها شود.
اما توجه داشته باشید که طراحی پرسونای مشتری در آخر به شما کمک می کند تا نسخه کامل شده ای از محصول را تولید کنید. آنگاه که محصول موجب رضایت بیشتر مشتری از سازمان شما باشد، میزان توقع و تجربه بالاتر مشتریان را برای شما به ارمغان می آورد.
چگونه یک پرسونای مشتری درست طراحی کنیم؟
برای تهیه یک پرسونای خوب باید بتوانید به ذهن کاربران خود نفوذ کرده و خودتان را از دید آنها ارزیابی کنید. هر چند که ممکن است فرایند تهیه پرسونای مناسب نیازمند صرف زمان باشد ولی در آخر نتیجه آن بسیار کاربردی خواهد بود و می تواند پاسخگوی بسیاری از سوال های شما باشد.
- هر محصولی برای پاسخ به یک نیازی تولید می شود. حالا باید دید که آیا این نیاز، با نیاز پرسونای مشتریان ما منطبق بوده است یا خیر؟
- آیا دید من با دید پرسونای مشتریان یکی است؟
- آیا صحبت من راجع به محصول با صحبت های پرسونای مشتریان در مورد آن، شباهت دارد؟
- اولین چیزی که پرسونای مخاطبین من هنگام مشاهده محصول من به ذهنشان می رسد چیست؟ ترس؟ خوشحالی؟
- دانستن پرسونای مشتریان ما را به کجا می برد؟
این سوالات دو تابع را برای ما روشن می کند
تابع اول، به سازمان می کند تا خورد را به جای شخصیت مشتریان بگذارد و با این کار درک درستی از افکار، احساس و رفتار مشتریان بدست آورد. بسیاری از سازمان ها در بدست آوردن چنین اطلاعاتی دچار مشکل هستند. به عبارت دیگر می توان گفت بین میزان تحقق این تابع و میزان موفقیت فرایند یافتن پرسونا رابطه مستقیم برقرار است.
تابع دوم، در درک فرصت های تاکتیکال از دست رفته محصولات یا خدمات و سازمان خود به شما کمک می کند. با اینکار محصولاتتان را با نیاز مخاطبان تطابق می دهید. این دیدگاهی بسیار ارزشمند است که قبلا از آن غافل بوده اید.
در آخر اینکه پرسونای مشتری به شما کمک می کند که سوالات بهتری بپرسیددر صورتی یک سوال خوب به صورت مداوم تکرار شود، شما را در چرخه موفقیت و رشد می دهد و کمک می کند محصولتان را پیش از نهایی شدن، محک بزنید. هر چند که نمی تواند جایگزین ارزیابی در دنیای واقعی باشد، اما در فرایندی که می توان با نام علم و هنر بازاریابی از آن نام برد یکی از وسیله های مهم و کاربردی به شمار می آید.
یادمان باشد که کلیه این کارها به این جهت است که به شما کمک کند تا بهتر برنامه ریزی کنید،بتوانید بهتر فکر کنید و هزینه ها را کاهش دهید که در نتیجه با این کار بودجه شما حفظ می شود.