کم آبی بدن در بارداری: ۲۵ مهمترین علائم، دلایل و روش درمان کم آبی
مدام تشنه هستید، سرگیجه دارید، پوست‌تان خشک است و لب‌های‌تان هم پوسته پوسته و بدون آب به نظر می‌رسند. آیا در طول بارداری مبتلا به همه‌ی این مشکلات شده‌اید؟ بدون شک، در حال از دست دادن مقدار زیادی از مایعات بدن‌تان هستید.کم آبی بدن در بارداری یا دهیدراته شدن را شوخی نگیرید، زیرا گاهی اوقات می‌تواند برای مادر و نوزاد تا حد بسیار زیادی خطرناک باشد.
ما در این نوشتار به شما کمک می‌کنیم تا بدانید در مواقع کم آبی بدن در بارداری چه اتفاقی رخ می‌دهد، چه مدت طول می‌کشد تا بهبود بیابید و لازم است که چه اقداماتی برای درمان کم آبی بدن در بارداری آن انجام دهید.
میزان مناسب مصرف آب در هنگام بارداری
شما باید هر روز هشت تا ده لیوان آب بنوشید. این مقدار می‌تواند شامل نوشیدنی‌هایی که مصرف می‌کنید هم باشد، اما در حالت ایده‌آل، اولین گزینه‌ی شما باید آب آشامیدنی باشد. مایعاتی مانند آب، شیر، چای و قهوه حاوی آب هستند و بخشی از مقدار مایعاتی را که دریافت می‌کنید، تشکیل می‌دهند، اما آن‌ها سبب می‌شوند کالری اضافی هم دریافت کنید.
بدن شما برای انجام عملکردهای اضافی در دوران بارداری نیاز به آب اضافی دارد و عدم مصرف آب به میزان کافی می‌تواند اثرات نامطلوب روی جنین داشته باشد. آب به شکل‌گیری جفت کمک می‌کند، و در واقع جنین رو به رشد مواد مغذی را از طریق جفت دریافت می‌کند. در مراحل بعدی حاملگی، آب به تشکیل کیسه آمنیوتیک نیز کمک می‌کند. بنابراین، مهم است که در دوران بارداری از کمبود آب جلوگیری شود.
دلایل کم آبی بدن در بارداری
بدن شما به علت شرایط خاصی که در دوران بارداری دارد مقدار زیادی آب مصرف می‌کند. اگر سعی نکنید مایعات از دست رفته را جایگزین کنید، ممکن است با مشکل کمبود آب مواجه شوید.
۱. حالت تهوع صبحگاهی
حدود ۵۰٪ تا ۸۰٪ زنان باردار بیماری صبحگاهی را تجربه می‌کنند که یکی از علل اصلی کم آب شدن بدن است. این بیماری در طول هفته‌های ۴ تا ۶ ظاهر می‌شود و حدود ۱۰ تا ۱۶ هفته طول می‌کشد. علائم بیماری صبحگاهی عبارتند از تهوع، استفراغ، ادرار مکرر و تعریق. این علائم زمانی که به سه ماهه‌ی دوم برسید، ناپدید می‌شوند، اما در بعضی موارد، زنان حتی بعد از سه ماهه‌ی دوم هم همچنان بیماری صبحگاهی را تجربه می‌کنند.
نشانه‌های بیماری صبحگاهی باعث از بین رفتن مایعات و الکترولیت‌ها از بدن می‌شوند و به این ترتیب شما را دچار کمبود آب می‌کنند. علاوه بر این، حالت تهوع به شما اجازه نمی‌دهد که مایعات مصرف کنید، و بنابراین به دست آوردن آب از دست رفته برای بدن دشوارتر می‌شود.
۲. بیماری صبحگاهی شدید یا استفراغ تند باداری
این مورد یک بیماری نادر است که حدود ۲٪ زنان باردار را تحت تاثیر قرار می‌دهد. علائم آن که مشابه بیماری صبحگاهی هستند، در طول حاملگی شما باقی می‌مانند.
علائم استفراغ تند بارداری همچنین باعث کاهش شدید آب و الکترولیت‌ها می‌شود و در عین حال تب همراه با حالت تهوع و استفراغ را نیز به همراه دارد و باعث تعریق شدید و کم آبی بدن می‌شود.
۳. اسهال
تغییرات هورمونی، عادات غذایی و بیزاری نسبت به غذاهای خاص، به خصوص در سه ماهه‌ی سوم، می‌تواند باعث اسهالشود. این روند نیز منجر به از دست دادن بیش از حد مایعات و الکترولیت‌ها می‌شود. بازیابی بدن پس از اسهال، امری حیاتی است.
برخی از عوامل دیگر که خطر کم آب شدن بدن را افزایش می‌دهند عبارتند از:
۴. عدم مصرف مایعات کافی
در دوران بارداری، با ارائه‌دهنده‌ی مراقبت‌های بهداشتی یا متخصص زنان در مورد بهترین رژیم مصرف آب برای خودتان مشورت کنید. شما باید مراقب باشید زیرا آب اضافی نیز می‌تواند باعث بروز عوارضی شود. میزان مصرف آب شما به این بستگی دارد که در کدام سه ماهه‌ی بارداری قرار دارید. سطح فعالیت، وزن، سن، آب و هوا و فصل نیز در تعیین میزان آب مصرفی شما نقش دارد. در طول فصل گرما بیش‌تر مستعد از دست دادن آب بدن و دچار کمبود آب هستید.
۵. سفر هوایی
هوا در کابین حاوی رطوبت کمی است و همین می‌تواند باعث کمبود آب در بدن شما شود. هنگام مسافرت باید سعی کنید با نوشیدن آب کافی بدن‌تان را هیدراته نگه دارید. قوانین هواپیمایی ممکن است اجازه‌ی حمل بطری آب را ندهد، اما ممکن است برخی از مهمانداران اجازه بدهند.
۶. رطوبت
آب و هوای گرم و رطوبت سبب می‌شود که شما عرق کنید، و همین منجر به کم آبی بدن می‌شود.
۷. سن
یکی از مشکلات بارداری‌های پس از ۳۵ سالگی، کمبود آب بدن یا دهیدراته شدن است. در این سن و سال توانایی بدن ما برای حفظ آب کم‌تر خواهد بود، و کم‌تر هم احساس تشنگی خواهیم کرد.
۸. گرمای بیش از حد
گرمای بیش از حد می‌تواند سبب تعریق شود و مایعات بدن را کاهش بدهد.
۹. ورزش شدید به خصوص در آب و هوای گرم
این یکی باعث می‌شود که شما به میزان بیش‌تری عرق کنید و هنگامی که با آب و هوای گرم همراه است، می‌تواند به کمبود آب بدن منجر شود.
۱۰. تب
در صورتی که دمای بدن بالاتر از حد طبیعی باشد، می‌تواند باعث استفراغ و از بین رفتن مایعات شود و شما در معرض خطر بزرگی قرار بدهد.
علائم کم آبی بدن در بارداری
هنگامی که بدن شما آب کافی ندارد، علائم و نشانه‌های کمبود آب یا دهیدراته شدن را نشان می‌دهد. اهمیت زیادی دارد که آن‌ها را تشخیص بدهید.
۱. احساس گرما
احساس گرمای بیش از حد علامتی است که نشان می‌دهد بدن شما در تنظیم گرما مشکل دارد.
۲.تشنگی
تشنگی نشانه‌ی اولیه‌ی این مشکل است و اغلب کسی به آن توجه نمی‌کند. نگران نباشید، اگر تشنه هستید، به بدن‌تان گوش کنید و آب بنوشید. خودتان را عادت بدهید که به طور مکرر، یا دست کم یک بار در ساعت، آب بخورید.
۳.گیجی
گیجی، سرگیجه یا سبک‌سری، معمولا هنگام ایستادن، زانو زدن یا خم شدن. این امر به دلیل کاهش فشار خون ناشی از کمبود آب بدن اتفاق می‌افتد.
۴.سردرد
سردرد، به خصوص میگرن، یکی دیگر از نشانه‌های مهم از دست دادن آب بدن یا دهیدراته شدن است.
۵.رنگ تیره ادرار
ادرار زرد تیره که بوی تندی دارد. شفاف و روشن بودن ادرار به این معنی است که شما به اندازه‌ی کافی آب مصرف می‌کنید.
۶.انقباض درون رحم
انقباضات برکستون هیکس (انقباضات بدون درد رحم)
۷خشکی دهان و بینی
خشکی دهان و بینی و پوست که الاستیسیته‌ی خود را از دست داده‌است.
۸.تورم زبان
تورم زبان و لب‌های ترک خورده.
۹. استفراغ
استفراغ و تهوع همراه با درد شکم و گرفتگی.
علائم کمبود آب شدید می‌توانند شامل موارد زیر شوند:
۱۰. ضعف
۱۱. عدم تمرکز
۱۲. یبوست
۱۳. هموروئید
۱۴. عفونت‌های دستگاه ادراری
کمبود آب بدن یا دهیدراته شدن یک مشکل شایع است که همه‌ی ما تجربه می‌کنیم. اما آیا ممکن است منجر به بروز برخی عوارض جدی در دوران بارداری شود؟
تاثیرات کم آبی بدن در بارداری
در طول سه ماهه‌ی اول بارداری، کم آب شدن بدن ممکن است به دو خطر منجر شود:
۱. اثرات روی مادر
کم آبی ناشی از بیماری صبحگاهی می‌تواند منجر به حالت تهوع شود، در نتیجه باعث چرخه‌ای شدن این مشکل می‌شود. هنگامی که احساس حالت تهوع دارید، میلی به خوردن هیچ گونه مایعاتی ندارید و در نتیجه حالت تهوع‌تان شدیدتر می‌شود. اگر یک زن باردار برای جلوگیری از بروز مشکل کمبود آب از مایعات کافی استفاده نکند، ممکن است مجبور باشد برای دریافت مایعات از طریق تزریق وریدی در بیمارستان بستری شود.
۲. تأثیر روی نوزاد
ناکافی بودن مایعات بدن به معنای کمبود آب آمنیوتیک دور نوزاد هم است. این کمبود به طور مستقیم بر رشد کودک تاثیر می‌گذارد. نقص در مایع آمنیوتیک می‌تواند مانع از شناور بودن جنین درون آب شود. و بنابراین می‌تواند منجر به تغییر شکل دست و پای او شود.
۳. زایمان زودرس
در طی سه ماهه‌ی دوم و سوم بارداری، کم شدن آب بدن می‌تواند خطر زایمان زودرس را ایجاد کند. این کمبود یکی از دلایل انقباضات زودرس است.
کمبود آب بدن چگونه به زایمان زودرس منجر می‌شود
در زمان وجود مشکل کمبود آب، حجم خون کاهش می‌یابد، در نتیجه افزایش سطح اکسی‌توسین (هورمون مسئول انقباضات) منجر به زایمان زودرس می‌شود.
این مشکل در عین حال دمای بدن را نیز افزایش می‌دهد و باعث عوارض دیگری همچون گرمازدگی و شوک گرمایی می‌شود و متعاقبا تب، گرفتگی عضلات، عفونت‌های دستگاه ادراری و سایر مشکلات مربوط به گرما را در پی دارد. اگر به طور مداوم دچار کمبود آب شوید، ارزش تغذیه‌ای شیر مادر تغییر می‌کند.
کمبود آب یا دهیدراته شدن در طول بارداری بسیار شایع است و شما می‌توانید از بروز آن جلوگیری کنید. برای این کار راه‌حلی بهتر از مصرف آب فراوان وجود ندارد. اگر این مشکل به علت حالت تهوع در شما رخ داده‌است، با پزشک صحبت کنید و از او کمک بگیرید.
درمان کم آبی بدن در بارداری
اگر در معرض کمبود آب متوسط یا خفیف هستید، می‌توانید مایعات از دست رفته را با مصرف آب بیش‌تر دوباره به دست آورید.
۱- آب، چای گیاهی و قهوه‌ی بدون کافئین، گزینه‌های خوبی هستند.
۲- آب میوه‌ها، نوشابه‌های غیرالکلی، شیر، سوپها قابل قبول هستند، اما نه به اندازه‌ی موارد فوق.
۳- هرگز نوشیدنی الکلی مصرف نکنید.
چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید
اگر کمبود آب بدن خفیف باشد، می‌توان آن را در خانه درمان کرد. اما اگر درمان‌های فوق نتوانند تاثرگذار باشند و کم کم علائمی که تجربه می‌کنید شدیدتر می‌شوند، باید بدون هیچ تأخیری به ارائه‌دهنده‌ی مراقبت‌های بهداشتی یا پزشک‌تان مراجعه کنید.
علائم غیر معمول می‌توانند موارد زیر باشند:
* غش کردن
* نبض ضعیف
* ضربان قلب سریع
* وجود خون در مدفوع
* عدم دفع ادرار به مدت بیش از هشت ساعت
* استفراغ مکرر
ارائه‌کننده‌ی مراقبت‌های بهداشتی یا پزشک‌تان ممکن است به شما توصیه کند که در بیمارستان بستری شوید، که در آن‌جا خط جامعی از آزمایشات برای درک علت اصلی انجام شود. به احتمال زیاد تزریق وریدی برای‌تان تجویز خواهد شد، که بلافاصله آب و مواد مغذی لازم را برای بدن شما تامین می‌کند.
جلوگیری از کم آبی بدن در بارداری
خستگی ناشی از کم آبی بدن موجب کاهش سطح انرژی می‌شود و شما احساس خستگی و فرسودگی می‌کنید. برای جلوگیری از این مشکل، یادتان باشد که هر روز مقدار زیادی آب بنوشید.
– در یک وعده آب بیش از حد ننوشید، بلکه بکوشید مقدار آب لازم را در فواصل مکرر مصرف کنید. مصرف مقادیر زیادی آب باعث فشار روی کلیه‌های شما می‌شود.
– آب اکسیر حیات است، بنابراین هیچ گونه خطر یا عوارض جانبی ندارد. اما نوشیدن سریع‌تر آن و در فواصل نزدیک به هم می‌تواند خطرناک باشد.
– نوشیدن یک فنجان آب (۱۵۰-۱۸۰ میلی‌لیتر)، در هر ساعتی که بیدار هستید، راهی عالی برای دریافت سهمیه‌ی روزانه‌ی آب‌تان است.
– اگر نوشیدن آب ساده برای‌تان مشکل است، سعی کنید چند برش لیمو، کمی کرنبری، هندوانه یا پرتقال را به آب اضافه کنید.
– سوپها، آبمیوه‌ها و اسموتی‌ها هم بخشی از مایعات مورد نیاز بدن را در طول روز تامین می‌کنند. بنابراین، اگر به این نتیجه رسیدید که نوشیدن آب ساده خسته‌کننده شده‌است، آن‌ها را جایگزین کنید.
– از نوشیدنی‌های دارای کافئین، آبمیوه‌های فرآوری شده و نوشابه‌های گازدار پرهیز کنید زیرا این مواد می‌توانند میزان دفع ادرار را افزایش دهند و باعث کم شدن آب بدن شوند.
– از فعالیت‌هایی نظیر تمرینات شدید و سپری کردن زمان طولانی در آب گرم پرهیز کنید به این دلیل که در بدن شما گرما تولید می‌کنند.
– اگر فکر می‌کنید که هیدراته نگه داشتن بدن‌تان کار دشواری است، با پزشک‌تان صحبت کنید و توصبه‌های او را به کار ببندید.
به جای این‌که صبر کنید تا دکتر شما را معالجه کند، از اقدامات پیشگیرانه و درمان‌های دهیدراته شدن بدن استفاده کنید. اگر کمبود آب بدن شما به علت هر کدام از عوامل خطر بالا باشد، با پزشک یا متخصص زنان مشورت کنید. همچنین از آن‌ها سوال کنید که آیا مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا برای‌تان بدون خطر است یا خیر.